सतत थंडी वाजतेय? शरीर काही संकेत देतंय का?

---

❄️ सतत थंडी वाजतेय? – शरीरातील लपलेले संकेत काय असू शकतात?

(थकवा, बी-१२, थायरॉईड, आणि तुमचं शरीर काय सांगतंय?)

---

🧊 भूमिका

उन्हाळा असो, पावसाळा असो, की हिवाळा — काही लोकांना सतत थंडी वाजते.
एसी नसलं तरी अंग थंड, गरम कपडे घातले तरी थंडी जाणवते, आणि दुसऱ्यांना गरम वाटत असताना यांना रजई आवश्य वाटते.

हे केवळ हवामानाचं काम आहे का? की शरीर काही सांगायचा प्रयत्न करतंय?
या लेखात आपण सतत थंडी का वाजते?, यामागे वैद्यकीय, पोषणतज्ञ, मानसिक आणि आयुर्वेदिक दृष्टिकोनातून पाहणार आहोत.

---

🧬 शरीरात थंडी वाजण्याचं मूळ कारण काय?

आपल्या शरीराचं तापमान साधारणतः ९८.६°F (३७°C) असतं.
जेव्हा:

• रक्ताभिसरण योग्य होत नाही

• पचनक्रिया मंदावते

• ऊर्जा तयार होणं कमी होतं

• किंवा संवेदनशीलता वाढते

तेव्हा आपल्याला अधिक थंडी जाणवते.

---

🔍 १. शरीरातील पोषणद्रव्यांची कमतरता

🔸 Vitamin B12 चा अभाव

• बी-१२ शरीरातील मायेलिन शिथिलता आणि तापमान नियंत्रण योग्य ठेवतो.

• अभाव असल्यास हात-पाय थंड, झिणझिण्या, चक्कर, थंडी जाणवते.

👉 लक्षणं:

• सतत थंडी

• थकवा

• लक्ष केंद्रीत न होणे

• त्वचेला थंडी वाजल्यासारखं वाटणं

👉 उपाय:

• अंडी, दूध, चीज, गहू, दही यांचं सेवन

• गरज असल्यास डॉक्टरांनी दिलेलं सप्लिमेंट

---

🔸 Iron (लोह) च्या कमतरतेमुळे अ‍ॅनिमिया

• लोहाच्या कमतरतेमुळे रक्तात हीमोग्लोबिन कमी होतं आणि शरीरात ऑक्सिजन पोहोचण्याची क्षमता घटते.

• त्यामुळे ऊर्जेचा अभाव व थंडीची जाणीव होते.

👉 लक्षणं:

• थंडी + दम लागणे + थकवा

• हात-पाय थंड वाटणं

• चेहऱ्यावर फिकटपणा

👉 उपाय:

• बीट, खजूर, पालेभाज्या, तिळ, उडीद, अंजीर

• आयर्न सप्लिमेंट (फक्त डॉक्टरांच्या सल्ल्याने)

---

🔄 २. थायरॉईड – हार्मोनचं संतुलन

🔸 हायपोथायरॉईडीझम (Hypothyroidism)

• थायरॉईड ग्रंथी शरीराचं मेटाबोलिझम आणि तापमान नियंत्रण सांभाळतात.

• ही ग्रंथी कमी कार्य करत असल्यास सतत थंडी वाजते.

👉 लक्षणं:

• वजन वाढणं

• सतत झोप येणे

• थंडी वाजणे

• त्वचा कोरडी होणे

👉 उपाय:

• TSH टेस्ट करून निदान

• थायरॉईड कंट्रोल करणारी औषधं

• आयोडीनयुक्त मीठ, अंडी, दूध

---

🧠 ३. मानसिक आरोग्य आणि थंडीची भावना

🔸 Anxiety आणि Depression

• मनाची स्थिती शरीरावर थेट परिणाम करते.

• ऍन्झायटी असणाऱ्या लोकांना हार्टरेट, ब्रेथिंग अनियमित होऊ शकते, यामुळे थंडीची भावना तीव्र होते.

👉 लक्षणं:

• गरम वातावरणातही थंडी जाणवते

• हात थरथरतात, थकवा येतो

• भीती/दडपण वाटणं

👉 उपाय:

• मेडिटेशन, ध्यान, प्राणायाम

• मानसिक सल्ला व गरज असल्यास थेरपी

---

🩺 ४. रक्ताभिसरण योग्य नसणे

• हृदय योग्यप्रकारे रक्त पोहोचवू शकत नसेल, तर शरीरातील शेवटच्या भागांमध्ये (हात-पाय) थंडी जाणवते.

👉 लक्षणं:

• पाय सतत थंड वाटणं

• थरथरणं

• फिकट त्वचा

👉 उपाय:

• हृदय आरोग्य चांगलं ठेवण्यासाठी व्यायाम

• लठ्ठपणा कमी करणं

• अधिक पाणी पिणं

---

🌦️ ५. पावसाळा आणि थंडी जाणवण्याचा संबंध

• वातावरणातील ओलसरपणा + तापमान कमी होणं यामुळे शरीर थंड होते.

• गरम पदार्थांपेक्षा थंड पेय / फ्रिजचं पाणी घेतल्यास स्थिती अधिक गंभीर होते.

👉 काय करावं?

• गरम पाणी / सूप / हळदीचं दूध

• पावसाळ्यात गारवा वाटत असल्यास बर्फ/फ्रिज टाळावं

• शरीर झाकून ठेवणं – विशेषतः पाय

---

🧘 ६. आयुर्वेदिक दृष्टीकोन

“शरीरातील वातदोष वाढला की थंडी जास्त जाणवते.”

उपाय:

• उष्ण गुणधर्म असलेले पदार्थ घ्या – हळद, सुंठ, ओवा, गूळ

• सकाळी उठल्यावर कोमट पाणी

• पादाभ्यंग (पायांना उष्ण तेलाने मालिश)

• नियमित व्यायाम

---

🍲 आहार – काय खावं जे थंडी कमी करेल?

खावं	टाळावं
हळदीचं दूध	फ्रीजचं पाणी
गरम सूप्स	थंड आइस्क्रीम
कोमट पाणी	कोल्ड ड्रिंक्स
खजूर, अंजीर	फ्रोजन फूड्स
तूपसकट पोळी	बाजारातलं थंड जेवण

---

🏃 ७. सतत थंडी जाणवते? – व्यायाम का महत्त्वाचा आहे?

• व्यायामामुळे रक्ताभिसरण सुधारतं.

• शरीरात ऊर्जेची निर्मिती होते.

• थंडी जाणवण्याची तीव्रता कमी होते.

दररोजचे उपाय:

• ३० मिनिटं चालणं

• सूर्यनमस्कार / योगासने

• डान्स / झुंबा

---

🔬 ८. इतर वैद्यकीय कारणं

➤ मधुमेह (Diabetes)

• काही रुग्णांना हात-पाय थंड वाटतात.

• याचं मूळ कारण: न्यूरोपॅथी (नसा बिघडणं)

➤ हार्मोनल असंतुलन

• PCOD, थायरॉईड, अँड्रिनल ग्रंथीमुळे थंडी वाढू शकते.

➤ औषधांचे साईड इफेक्ट

• काही औषधं (जसे की बीटा-ब्लॉकर्स) थंडीची भावना वाढवतात.

---

📋 थंडी वाजते का? – घरातच करा हे ५ चाचण्या

1. बोटं दाबून फिकट होतायत का? – रक्ताभिसरण कमी

2. थंडी फक्त हात–पायांना वाटते का? – आयर्न/बी12 कमतरता

3. तापमान योग्य असूनही झाकून घ्यावंसं वाटतं का? – थायरॉईड

4. इतरांना गरम वाटतंय पण आपण थरथरताय? – मानसिक कारणं

5. थकवा खूप वाटतो का? – शरीरात पोषक तत्वांची कमतरता

---

🧪 केव्हा डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा?

• थंडीबरोबर चक्कर, झिणझिण्या, डोकेदुखी

• वजन झपाट्याने वाढणे/कमी होणे

• पाय सुजणे, श्वास घ्यायला त्रास

👉 हे सर्व गंभीर समस्यांचे संकेत असू शकतात. योग्य वेळेत तपासणी आवश्यक!

---

🔁 थंडीपासून बचावाचे १० सोपे उपाय

1. कोमट पाणी प्या

2. दिवसात एकदा हळदीचं दूध

3. सकाळी थोडा व्यायाम

4. झोपताना गरम पाण्याची बॉटल जवळ ठेवा

5. तूप, गूळ, ओवा यांचा आहारात समावेश

6. स्नानानंतर उष्ण तेलाने पाय व डोक्याला मालिश

7. रात्री अंग झाकून झोपा

8. पावसाळ्यात पावसात भिजणं टाळा

9. सतत थंडी वाटत असल्यास डॉक्टरांकडे जा

10. मानसिक तणाव कमी करा – योग, ध्यानाचा उपयोग करा

---

✅ निष्कर्ष

सतत थंडी जाणवणं ही सामान्य वाटणारी पण आरोग्याच्या दृष्टीने महत्त्वाची लक्षणं असू शकतात.
कधी ती पोषकतत्वांच्या कमतरतेची, कधी थायरॉईडसारख्या गंभीर स्थितीची, तर कधी मानसिक आरोग्याच्या समस्यांची सूचना देत असते.

❗ त्यामुळे सतत थंडी वाटत असल्यास, फक्त गरम कपडे न वापरता शरीराची आतून तपासणी करावी.

---

📖 अधिक माहिती साठी वाचा:

👉 www.aarogyachivaat.in

---