सर्केडियन रिदम: शरीराच्या घड्याळाचं विज्ञान आणि चांगली झोप मिळवण्याचे उपाय
सर्केडियन रिदम (Circadian Rhythm) – शरीराच्या घड्याळाचं विज्ञान आणि झोपेवर परिणाम लेखक: Aarogyachi Vaat प्रस्तावना “शरीराचं घड्याळ” ही उपमा तुम्ही नक्की ऐकली असेल. सकाळी उठल्यावर आपोआप भूक लागणं, दुपारी झोप येणं, रात्री झोपेची ओढ—हे सगळं काही योगायोग नाही. आपल्या शरीरात २४ तासांचं एक जैविक घड्याळ काम करतं, ज्याला सर्केडियन रिदम म्हणतात. हे रिदम प्रकाश-अंधार, आहाराची वेळ, शारीरिक हालचाल, तापमान आणि हार्मोन्स यांच्या संकेतांवर आधारित बदलतं. हे रिदम व्यवस्थित राहिलं तर झोप चांगली येते, ऊर्जा स्थिर राहते, पचन-भूक संतुलित राहते आणि मन शांत राहू शकतं. पण हेच रिदम बिघडलं, तर झोपेचे विकार, वजनवाढ, इन्सुलिन रेझिस्टन्स, रक्तदाब, मूड डिसऑर्डर्स, त्वचा-केसांचे त्रास, आणि दीर्घकालीन आजारांचा धोका वाढतो. या लेखात आपण सर्केडियन रिदमचं विज्ञान, शरीरावर होणारे परिणाम, रिदम बिघडण्याची कारणं आणि रिदम रीसेट/ऑप्टिमाइझ करण्यासाठी practically उपयोगी टिप्स—यांचा सविस्तर आढावा घेऊ. सर्केडियन रिदम म्हणजे काय? सर्केडियन हा लॅटिन शब्द circa (सुमारे) + diem (दिवस) यांपासून आलेला—म्हणजे साधारण २...