✨ आयुर्वेद आणि न्यूरोसायन्स – मंत्र आणि ध्वनीचा मानसिक आरोग्यावर परिणाम 🕉️🧠
✨ आयुर्वेद आणि न्यूरोसायन्स – मंत्र आणि ध्वनीचा मानसिक आरोग्यावर परिणाम 🕉️🧠 1. प्रस्तावना आधुनिक युगात ताण, चिंता, नैराश्य, झोपेच्या समस्या वाढत चालल्या आहेत. लोक औषधांपेक्षा नैसर्गिक उपचार आणि मन:शांतीच्या पद्धतींकडे वळत आहेत. मंत्रोच्चार आणि ध्वनीचिकित्सा (Sound Healing) ही भारतीय परंपरेतून आलेली पण आता न्यूरोसायन्सनेही सिद्ध केलेली पद्धत आहे. 2. मंत्र आणि ध्वनी – आयुर्वेदिक दृष्टीकोन नादयोग – “नाद म्हणजेच विश्वाचा आरंभ” (शिवसूत्र). मंत्र = मन + त्राण → मनाचं रक्षण करणारा ध्वनी. प्राणायामासोबत मंत्र उच्चार केल्यास मन-शरीर संतुलन साधतं. आयुर्वेदिक शास्त्रात मंत्रोपचार रोगनिवारणासाठी महत्त्वाचा मानला आहे. 3. न्यूरोसायन्समध्ये ध्वनीचं स्थान मेंदूतील न्यूरॉन्स ध्वनीला वेगवेगळ्या प्रकारे प्रतिसाद देतात. EEG (Electroencephalogram) द्वारे मंत्रजपावेळी अल्फा वेव्ह्स आणि थेटा वेव्ह्स वाढतात → relaxation & deep focus. HRV (Heart Rate Variability) सुधारतो → ताण कमी होतो. fNIRS (Functional Near-Infrared Spectroscopy) ...