Rainy Season Joint Pain: कारणं, उपाय आणि घरगुती उपचार – Aarogyachi Vaat

 

---

🌧️ पावसात अंगदुखी, सांधेदुखी का वाढते? – हवामान बदलाचा शरीरावर होणारा परिणाम आणि घरगुती उपाय

🔸 प्रस्तावना

पावसाळा म्हटलं की हिरवळ, गारवा आणि सुट्टीची मजा! पण याच ऋतूमध्ये अनेकांना अंगदुखी, सांधेदुखी, पाठदुखी, स्नायूंचा त्रास जाणवतो. काहींना हे त्रास जुन्या दुखण्यांच्या स्वरूपात परत जाणवतात, तर काहींना नवीनच त्रास सुरु होतो. ह्या सगळ्यांचं मुख्य कारण म्हणजे हवामानातील बदल.

---

🔸 हवामान बदल आणि शरीरावर होणारा परिणाम

1. हवामानातील दमटपणा (Humidity):

   • स्नायू आणि सांध्यांतील जळजळ व वेदना वाढवतो.

   • उष्णता कमी झाल्यामुळे रक्तप्रवाह मंदावतो.

   • शरीर stiff वाटायला लागतं.

2. हवेतील दाब (Atmospheric Pressure):

   • Barometric pressure कमी झाल्यावर सांध्यांतील fluids बदलतात.

   • त्यामुळे सांधेदुखी व दुखापतींच्या जागा सुजतात.

3. थंडीची चाहूल:

   • रात्री गारवा वाढतो.

   • ज्यांना आधीपासूनच आर्थरायटिस किंवा वयोपरत्वे सांधेदुखी आहे, त्यांना त्रास वाढतो.

4. Vitamin D चा अभाव:

   • पावसाळ्यात सूर्यप्रकाश कमी मिळतो.

   • यामुळे Vitamin D ची कमतरता होते, ज्यामुळे हाडं आणि सांधे कमजोर होतात.

---

🔸 कोणते लोक जास्त त्रस्त होतात?

• वृद्ध व्यक्ती (वयोवृद्ध)

• आर्थरायटिसचे रुग्ण

• जुन्या अपघातग्रस्त (Fracture/सर्जरी)

• अती वजन असलेले लोक

• महिलांमध्ये सांधेदुखीचे प्रमाण अधिक असते

---

🔸 सामान्य लक्षणं

• गुडघे, कंबर, खांदा, मान याठिकाणी दुखणं

• अंगात जडपणा

• चालताना त्रास

• गारव्यात जास्त वेदना जाणवणं

• सकाळी stiffness

---

🌿 घरगुती उपाय आणि आहार

1. गर्म सेंक (Hot Compress):

• रोज रात्री झोपण्यापूर्वी दुखणाऱ्या भागाला हॉट वॉटर बॅगने सेंक द्या.

• यामुळे स्नायू सैल होतात आणि वेदना कमी होतात.

2. हळदीचे दूध (Golden Milk):

• गरम दुधात अर्धा चमचा हळद आणि चिमूटभर काळी मिरी टाका.

• रात्री झोपण्यापूर्वी प्या – सूज आणि वेदना कमी होतात.

3. संधीस्नानासाठी तेल:

• कोरफडीचं तेल, तिळाचं तेल किंवा आयुर्वेदीय महा नारायण तेल गरम करून लावा.

• हलक्या हाताने मालिश करा.

4. धूप आणि सेंधाव (Camphor + Rock Salt):

• घरात धूप करताना काम्फर आणि सेंधाव मिसळून जाळा – वातदोष कमी होतो.

• काही वेळा त्याचा वासही आराम देतो.

5. हळद + सुंठ + मेथी + अजवाइन चूर्ण:

• हे सगळं समप्रमाणात मिक्स करून रोज सकाळी १ चमचा कोमट पाण्यासोबत घ्या.

• सांधे बळकट होतात.

---

🍽️ पावसात सांधेदुखी कमी करणारा आहार

प्रकार	काय खावं	काय टाळावं
प्रथिने (Protein)	हरभऱ्याची डाळ, मूग, अंडी	फार चरबीयुक्त मांस
अँटी-इन्फ्लेमेटरी	हळद, आलं, लसूण	साखर, मैदा
हाड मजबूत करणारे	दूध, ताक, डाळिंब, तीळ	सोडा असलेले ड्रिंक्स
विटॅमिन-D	मशरूम, सूर्यप्रकाश, अंडी	Deep fry पदार्थ

---

🧘 वेदनाशामक व्यायाम

1. योगासनं:

   • वज्रासन, भुजंगासन, बालासन, मकरासन हे पावसात उपयोगी योग आहेत.

2. हलकी स्ट्रेचिंग:

   • TV पाहताना किंवा झोपण्याआधी थोडी स्ट्रेचिंग करा.

3. जास्त वेळ बसू नका:

   • दर ३०-४५ मिनिटांनी हालचाल करा.

4. ध्यान आणि श्वसन:

   • मेंदू शांत ठेवल्यास वेदनांवर नियंत्रण मिळवता येतं.

---

⚠️ डॉक्टरकडे कधी जावं?

• वेदना दिवसेंदिवस वाढत असतील

• सूज, लालसरपणा दिसत असेल

• चालणं, उभं राहणं अशक्य होत असेल

• ताप किंवा थकवा जाणवत असेल

---

✅ निष्कर्ष

पावसाळा निसर्गात ताजगी घेऊन येतो, पण त्याचवेळी आपल्या शरीरावर काही प्रतिकूल परिणामही घडवतो. सांधेदुखी आणि अंगदुखी ही त्यातलीच एक महत्त्वाची समस्या आहे. घरगुती उपाय, योग्य आहार, थोडा व्यायाम आणि काळजी घेतली तर या त्रासांवर नियंत्रण मिळवता येतं.

---

📖 अधिक माहिती साठी वाचा:

👉 www.aarogyachivaat.in

• पावसाळ्यात हाडांच्या दुखण्यांची कारणं आणि उपाय

• स्नायू बळकट करणारे घरगुती उपाय

• Vitamin D कसा वाढवावा – नैसर्गिक मार्ग

---