🫖 लहान मुलांना चहा देता? त्यांच्या तब्येतीवर होऊ शकतात ४ वाईट परिणाम – आहारतज्ज्ञ सांगतात...

"

---

🫖 लहान मुलांना चहा देता? त्यांच्या तब्येतीवर होऊ शकतात ४ वाईट परिणाम – आहारतज्ज्ञ सांगतात...

🔷 प्रस्तावना

आपल्या भारतीय घरांमध्ये सकाळी आणि संध्याकाळी चहा हा एक अनिवार्य भाग आहे. अनेक कुटुंबांमध्ये चहा पिण्याची सवय लहानपणापासून लागते. थंडी, पावसाळा किंवा आजारपणाच्या निमित्ताने काही वेळा पालक स्वतःच्या सोयीसाठी मुलांना गरम गरम चहा देतात. पण ही एक चुकीची सुरुवात असू शकते.

आहारतज्ज्ञ सांगतात की १२ वर्षांखालील मुलांना चहा देणं आरोग्यासाठी घातक ठरू शकतं.
या लेखात आपण पाहूया की मुलांना चहा दिल्यास त्यांच्या आरोग्यावर कोणते गंभीर परिणाम होऊ शकतात.

---

☕️ लहान मुलांना चहा का दिला जातो?

पालक हे जाणूनबुजून किंवा अजाणतेपणी मुलांना चहा देतात. कारणं वेगवेगळी असू शकतात:

• घरातील सवयीनुसार

• थंडी किंवा पावसात उब मिळावी म्हणून

• मुलांनाही मोठ्यांसारखा "विचार" वाटावा म्हणून

• अन्न न खाल्ल्यास चहा देऊन पोट भरल्याचा समज

पण हे अल्पवयीन मुलांच्या वाढीसाठी आणि शरीराच्या कार्यप्रणालीसाठी नुकसानदायक ठरू शकतं.

---

⚠️ लहान मुलांना चहा देण्याचे ४ मोठे दुष्परिणाम

1️⃣ टॅनिनमुळे लोहाचे (Iron) शोषण थांबते

चहामध्ये टॅनिन्स (Tannins) नावाचे घटक असतात. हे टॅनिन्स शरीरातील लोह शोषून घेण्याच्या प्रक्रियेला अडथळा करतात.

🔬 वैज्ञानिक माहिती:
लहान मुलांना शरीराच्या वाढीसाठी लोहाची (Iron) गरज असते. लोह कमी झाल्यास मुलं अ‍ॅनिमिक होतात — म्हणजेच अशक्त, थकलेली, आणि लक्ष कमी लागणारी.

🩸 परिणाम:

• अ‍ॅनिमिया (रक्ताची कमतरता)

• थकवा

• रोगप्रतिकारक शक्ती कमी होणे

• एकाग्रतेचा अभाव

---

2️⃣ डिहायड्रेशनचा धोका वाढतो

लहान मुलं खेळण्यात गुंग असतात आणि पाणी पिणं विसरतात. त्यात जर मुलांना चहा दिला, तर त्यातील काही घटकांमुळे लघवी जास्त होते, आणि त्यामुळे डिहायड्रेशन वाढतं.

💧 डिहायड्रेशन म्हणजे काय?
शरीरामध्ये पाण्याचं प्रमाण कमी होणं. यामुळे थकवा, तोंड कोरडं पडणं, त्वचा निस्तेज होणं, चक्कर येणं इ. लक्षणं दिसतात.

👶 डिहायड्रेशन + चहा = धोका

---

3️⃣ कॅफिनमुळे मानसिक अस्वस्थता

होय! चहामध्ये कॅफिन हे उत्तेजक असतं – जरी कमी प्रमाणात असलं तरीही लहान मुलांसाठी ते खूप असतं.

🧠 परिणाम:

• झोप न येणे

• चिडचिडेपणा

• लक्ष न लागणे

• अस्वस्थता (Anxiety)

• अधूनमधून थरथर

🛏️ झोप ही मुलांच्या वाढीच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाची असते. झोपेचं रूटीन बिघडल्यास संपूर्ण आरोग्यावर परिणाम होतो.

---

4️⃣ ॲसिडिटीचा त्रास

चहा पचवणं लहान मुलांच्या पचनसंस्थेसाठी कठीण असतं. त्यामुळे काही मुलांना पोटात जळजळ, अ‍ॅसिडिटी, मळमळ होण्याचा त्रास होतो.

🍲 चहामध्ये कोणतीही पोषणमूल्यं नसतात. त्यामुळे हे पोट भरलं असलं तरी पोषणाचं नुकसान करतं.

---

📚 विज्ञान काय सांगतं?

बालरोगतज्ज्ञ आणि आहारतज्ज्ञ यांचं स्पष्ट मत आहे:

"कॅफिनयुक्त पदार्थ लहान वयात देणे हे शारीरिक, मानसिक, आणि पोषणात्मक दृष्टीने हानीकारक ठरू शकतं."

– डॉ. प्रज्ञा कदम, बालरोगतज्ज्ञ

संशोधनांनुसार, जे मुलं लहानपणीच कॅफिनयुक्त पेयांचे सेवन करतात त्यांच्यामध्ये मोठेपणी झोपेचे विकार, अति वजन वाढणं, आणि मानसिक अस्थिरता दिसून येते.

---

🧃 चहाऐवजी काय द्यावं?

मुलांना पौष्टिक, नैसर्गिक, आणि उबदार पेय द्या:

🥛 दूध (हळदीसह)
🍵 तुलसी-आद्रकाचा काढा
🥥 नारळपाणी
🍲 सुप (सूप)
🍎 फळांचा रस
🫗 लिंबूपाणी (थोडं गूळ टाकून)

या पर्यायांमध्ये पोषण आणि नैसर्गिक रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणारे घटक असतात.

---

👪 पालकांनी घ्यायची खबरदारी:

✅ चहा देण्याची सवय लावू नका
✅ घरात सर्वांसाठी चहा करताना मुलांना पर्याय द्या
✅ मुलांनी चहा मागितला तर कारण समजावून सांगा
✅ शिक्षक, आजी-आजोबा यांनाही ही माहिती द्या
✅ पावसात किंवा थंडीत उबदार पण पोषक पेय निवडा

---

🔚 निष्कर्ष

मुलांचं आरोग्य लहान वयात घडतं – आणि त्याचे पाय आरोग्यदायी सवयींमध्ये असतात.
चहा ही मोठ्यांसाठीची सवय आहे, पण ती लहान वयातच मुलांमध्ये रुजली तर भविष्यात आरोग्यावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे — चहा नाही, आरोग्यदायी पर्याय निवडा!

---

👉 मुलांना उन्हाळ्यात डिहायड्रेशनपासून कसं वाचवावं?

---