🌧️ पावसाळ्यात त्वचेच्या आजारांचा धोका – कारणं, लक्षणं आणि घरगुती आयुर्वेदिक उपाय

🌧️ पावसाळ्यात त्वचेच्या आजारांचा धोका – कारणं, लक्षणं आणि घरगुती आयुर्वेदिक उपाय

---

प्रस्तावना:

पावसाळा हा ऋतू जितका सुखद वाटतो, तितकाच तो आरोग्याच्या दृष्टीने आव्हानात्मक असतो. विशेषतः त्वचेच्या आजारांचे प्रमाण या दिवसांत वाढते. सतत दमटपणा, घाम, बुरशीचा संसर्ग, वायुरहित कपडे यामुळे अनेकांना त्वचाविकारांचा त्रास होतो. आयुर्वेदाच्या मदतीने आपण घरच्या घरी यावर प्रभावी उपाय करू शकतो.

---

1. पावसाळ्यात त्वचाविकार का वाढतात?

• हवा दमट आणि गरम असते – यामुळे त्वचेवर बुरशी (fungus) वाढते.

• पाय व हात ओले राहतात – त्यामुळे खाज, लालसरपणा, फोड येऊ शकतात.

• वायुरहित, टाइट कपडे – त्वचेच्या स्वाभाविक श्वसनावर परिणाम होतो.

• घाम साचणे आणि स्वच्छता न राखणे – बॅक्टेरिया वाढतात आणि संसर्ग होतो.

---

2. सामान्यत्वे आढळणारे त्वचाविकार:

✅ दाद / रिंगवर्म:

• गोल आकाराचा लालसर व खाज येणारा भाग

✅ खाजखुजली:

• संपूर्ण शरीरावर तीव्र खाज येणे, विशेषतः रात्री

✅ फोड / पुरळ:

• चेहरा, पाठ, मान, पायांवर पुटकुळ्या किंवा लाल फोडं येणे

✅ घामाच्या गाठी:

• उष्णतेमुळे येणाऱ्या लहान गाठी, विशेषतः मुलांमध्ये

---

3. लक्षणं – कधी सतर्क व्हावं?

• खाज सतत वाढत असल्यास

• त्वचा सोलटत असल्यास

• पुरळांमधून पाणी किंवा पू येत असल्यास

• जळजळ, जळजळीत वेदना होत असल्यास

• लहान मुलांच्या त्वचेवर फोडं/दाद दिसल्यास

---

4. घरगुती आयुर्वेदिक उपाय:

🍃 नीम आणि हळद:

• नीमची पाने उकळून अंघोळीसाठी पाणी वापरा

• हळद + नारळ तेलाचा लेप दादावर लावा

🌿 त्रिफळा चूर्ण:

• त्रिफळा चूर्ण गरम पाण्यात भिजवून त्वचेवरचा लेप

• नियमित 1 चमचा त्रिफळा चूर्ण गरम पाण्याबरोबर घेतल्यास आतून शुद्धी

🧴 नारळ तेल + कपूर:

• बुरशीजन्य भागावर लावल्याने थंडावा आणि बॅक्टेरियावर नियंत्रण

🛁 टाळण्यासारख्या गोष्टी:

• घट्ट कपडे, सिंथेटिक कपडे टाळा

• सतत ओल्या कपड्यांमध्ये राहू नका

• आपली त्वचा कोरडी आणि स्वच्छ ठेवा

---

5. आहाराचे महत्त्व:

• ताजं आणि उष्णतेशिवाय अन्न खा

• तेलकट, मसालेदार पदार्थ कमी करा

• ताक, आवळा, कोरफड यांचा आहारात समावेश करा

• पाणी भरपूर प्या – त्वचेचं डिटॉक्स करायला मदत होते

---

6. लहान मुलांमध्ये त्वचाविकार – विशेष काळजी:

• मुलांचे कपडे दिवसातून 2 वेळा बदला

• टाळंघरात (underarms, पायाचे बोटं) पावडर वापरा

• थंड पाण्याने दिवसातून 2 वेळा अंघोळ करून कोरडं पुसा

---

7. डॉक्टरकडे कधी जावं?

• घरगुती उपायांनी फरक पडत नसेल तर त्वचारोगतज्ज्ञांचा सल्ला घ्या

• जर जळजळ, सूज, ताप, पू येत असेल तर वेळ वाया घालवू नका

---

निष्कर्ष:

पावसाळ्यात त्वचाविकार टाळायचे असतील तर नियमित स्वच्छता, योग्य आहार आणि आयुर्वेदीय उपाय हे अत्यंत उपयुक्त ठरतात. थोडी काळजी आणि निसर्गोपचारांनी आपण ही समस्या दूर ठेवू शकतो. या पावसाळ्यात आरोग्यदायी त्वचेसाठी आजच उपाय सुरू करा!

---

लेखक: राम 
ब्लॉग: www.aarogyachivaat.in